«اسپورتیج» یکی از کراس اوورهای «کیا موتورز» بوده که نخستین بار در سال 1993 وارد بازار شد و از سال 2004 که تولید نسل دوم آن آغاز گردید، به بازار کشورمان نیز راه یافت. نسل سوم این اتومبیل در سال 2010 میلادی، پس از تجربه تغییرات متعدد که بر اساس سیاست گذاری های جدید مدیران «کیا» اعمال گشته بود، رونمایی شد. نسل نو اسپورتیج که با دوره شکوفایی «کیا» هم زمان شده، هم اکنون با چهره ای متفاوت به فروش می رسد. بنابر خواست خوانندگان دو نسل آخر این خودرو را کنار هم قرار داده و آنها را با یکدیگر مورد مقایسه قرار می دهیم. 

کنار هم قرار گرفتن این دو نسل، به تنهایی گویای تغییر و تحول «کیا» طی چند سال گذشته است. حال شاید این سؤال مطرح شود که چطور طراحی «کیا» با جهشی ناگهانی توانسته حتی خواهرخوانده خود (هیوندای) که به سمت طراحی های افراطی می رود را با چالش مواجه کند؟ پاسخ بسیار ساده است: استفاده از تفکرات و تجربیات یک تیم کار بلد به سرپرستی «پیتر شرایر»! 

مدیران «کیا» با به خدمت گرفتن این طراح برجسته که قبلاً در «آئودی» کار می کرد موفق شدند از تجربیات چندین ساله وی استفاده کنند و همین مهم باعث شد، اصالت طراحی آئودی در تولیدات این شرکت کره ای نیز به چشم بخورد و از نسل نو «اپتیما»، «کادنزا» و البته «اسپورتیج» می توان به عنوان نتیجه این سیاست صحیح یاد کرد بگذریم. 

برخلاف نسل قبل اسپورتیج که سبک طراحی خانوادگی داشت، استایل نسل نو، اسپرت و جوان پسند بوده و به نوعی با نام خود هماهنگی بیشتری دارد! در نمای روبه رو، کشیده شدن چراغ های جلو تا روی گلگیرها، چراغ های مه شکن عمود و زاویه دار که هماهنگی بیشتری با طرح چراغ های اصلی دارند، پنجره جلو رادیاتور بزرگ و زیبا و طرح زیبای چراغ های LED سیستم روشنایی در روز، از جمله تغییرات مثبتی هستند که در نخستین نگاه به چشم می آیند. در نمای جانبی، نکاتی نظیر: استفاده از گلگیرهای برآمده و جذاب به جای رکاب های جانبی پهن، کوچک تر کردن و زاویه دادن به شیشه ها، خط شانه و خط شخصیتی نسبتاً برجسته و رینگ های 17 اینچی اسپرت و جذاب، باعث شده تا چهره خودرو به تولیدات کمپانی های اروپایی شبیه شود. 

در طراحی قسمت عقب نیز، با تغییرات چشمگیری نسبت به نسل قبل مواجه می شویم که از میان آنها می توان به این موارد اشاره داشت: طرح جدید و جذاب چراغ ها، کوچک شدن شیشه عقب (که علیرغم فدا کردن دید عقب به زیبایی افزوده است)، انتقال جای پلاک از صندوق عقب روی سپرها، قرار گرفتن خطی گود در عرض اتومبیل که باعث ایجاد سایه ای زیبا در نور آفتاب می شود و تعبیه چراغ ترمزهای افقی در سپر. 

حال و هوای داخل کابین نسل نو، اسپرت بوده و تغییرات متعددی را نسبت به نسل قبل تجربه کرده که عبارتند از: شیب دادن به کنسول میانی، استفاده از رنگ نقره ای به جای قطعات طرح چوب کم کیفیت، کشیده تر جلوه دادن داشبورد و پر کردن سمت سرنشین کنار راننده، طراحی عمودی ورودی های هوا، حجم دادن به طراحی نشان دهنده ها، کوچک تر کردن فرمان و ...

نکته دیگر، نحوه قرارگیری پنل تهویه مطبوع بوده که پایین سیستم صوتی و ناوبری قرار داشته و حالتی شیب دار دارد که علاوه بر راحتی در حین استفاده، طرح داشبورد را از حالت یکنواختی خارج کرده است. 

صندلی ها نسبت به نسل قبل سفت تر بوده اما در عین حال راحت تر شده اند که این مهم، به لطف افزایش قوس کناره های آنها حاصل شده است. کنسول میانی و قسمت شاخص اهرم تعویض دنده در مدل قبل، ارتفاع کمی داشت و باعث شده بود این اهرم، بلند طراحی شود که، با شیب دار کردن کنسول نسل نو، این مشکل برطرف شده و همچنین در نظر گرفتن روکش چرمی، به زیبایی و راحتی آن کمک می کند. در مقایسه دید روبه رو، این احساس پیش می آید که گویی عرض اتومبیل کم شده که یکی از دلایل آن، ستون های پهن تر نسل نو نسبت به نسل پیشین است. 

در نسل قبل شاهد امکانات محدود آن دوره بودیم که برای خودروی 18 تا 20 هزار دلاری مناسب به نظر می رسید. امکاناتی نظیر: ترمز ضدقفل، سیستم کنترل پایداری، 8 کیسه وا، کمربندهای ایمنی مجهز به پیش کشنده، ایموبیلایزر، تهویه مطبوع اتوماتیک، تنظیم برقی آینه ها با گرمکن، سانروف، چراغ های اتوماتیک، کروز کنترل و ... که همگی باعث شده بود قیمت و سطح امکانات آن با یکدیگر هماهنگ باشند، هر چند امکان تنظیم برقی صندلی ها، نکته ای منفی محسوب می شد. 

قیمت نسل نو اسپرتیج در بازار جهانی خودرو با توجه به سطح امکانات، بین 19 تا 28 هزار دلار متغیر بوده و به عنوان مثال، نمونه مورد آزمایش (تیپ EX که بیشتر مدل های عرضه شده در بازار کشور از همین نوع هستند) قیمتی برابر با 25 هزار دلار داشته و از این امکانات بهره مند است: 

سیستم چهار چرخ متحرک، ورود و خروج بدون کلید، تنظیم برقی فرمان، تهویه مطبوع دو ناحیه ای، تنظیم برقی به همراه سیستم گرم/ خنک کننده صندلی های جلو، یخ زدای شیشه جلو، کنترل اتوماتیک نور چراغ ها، سنسور باران برای برف پاک کن ها، شیب سنج، وجود نمایشگر دنده عقب در آینه میانی، سنسور پنجره های جلو، 10 کیسه هوا و ... 

شاید این سؤال پیش بیاید که آیا مهندسین «کیا» توانایی های فنی اسپورتیج را با نام و روح طراحی اسپرت نسل نو آن هماهنگ کرده اند یا خیر؟ برای پاسخ به این سؤال، ابتدا بهتر است کمی درباره مشخصات فنی نسل اول بدانیم. 

نسل اول اسپورتیج (1993 الی 2004) شباهت عجیبی به پراید نسیم قد بلند داشت، و در دو نسخه 5 و 3 در عرضه می شد! این خودرو از پیشرانه 2 لیتری ساخت مزدا به قدرت 128 اسب بخار نیرو می گرفت و با دو جعبه دنده 4 سرعته اتوماتیک یا 5 سرعته معمولی، به صورت تک دیفرانسیل به فروش می رفت، البته قدرت پیشرانه در سال های آتی به 130 اسب بخار رسید و از سال 1998 امکان سفارش سیستم چهار چرخ متحرک نیز برای آن فراهم آمد. جالب است بدانید اسپورتیج در زمان خود، اولین خودرویی بود که از کیسه هوای مخصوص زانو سود می برد! در ادامه و در سال 2004 مدیران کیا با ارائه نسل دوم (که چندی پس از ارائه هیوندای توسان صورت پذیرفت)، موفق شدند بر محبوبیت برند خود بیفزایند. نسل دوم این خودرو توانست با 2 عامل، گوی سبقت را از رقبا برباید که یکی نیرو گرفتن از پیشرانه 2700 سی سی 6 سیلندر خورجینی به قدرت 173 اسب بخار و دیگری، نرمی و راحتی بیشتر سواری بود. 

ترکیب این دو شاخصه به همراه قیمت رقابتی و مناسب، باعث شد نسل دوم اسپورتیج بتواند به رکورد فروش 190 هزار دستگاه (طی 5 سال) در بازار ایالات متحده دست پیدا کند که برای یک خودروساز کره ای، ایده آل بود. 

6 سال بعد، نسل سوم اسپورتیج روانه بازار شد که البته باز هم طبق سیاست های مدیران «کیا» کمی دیرتر از توسان عرضه گردید تا نقاط ضعف و قوت بازار را به خوبی ارزیابی کند! 

حجم پیشرانه نسل نو این خودرو (که مشابه با هیوندای توسان است) از 7/2 به 4/2 لیتر کاهش یافت و تعداد و آرایش سیلندرهای آن از 6 سیلندر خورجینی به 4 سیلندر خطی، تغییر پیدا کرد. حذف 2 سیلندر از پیشرانه ها در کنار وزن کمتر و بهره مندی از تکنولوژی هایی نظیر تزریق مستقیم سوخت و (در برخی مدل ها) توربوشارژر، میانگین مصرف را حدود 5/1 لیتر کاهش داد. قدرت پیشرانه این مدل به صورت استاندارد معادل 177 اسب بخار (2 اسب بیشتر از نسل پیشین) تعریف شده اما مهندسین «کیا»، برای این اتومبیل 1400 کیلوگرمی، در تیپ SX پیشرانه 2 لیتری توربوشارژ با قدرت 260 اسب بخار نیز در نظر گرفته اند که در ترکیب با جعبه دنده 6 سرعته تیپ ترونیک و سیستم چهار چرخ متحرک، شتاب صفر تا 100 کیلومتر را در کمتر از 7 ثانیه ثبت می کند (از این نمونه به تعداد اندک در بازار کشور نیز یافت می شود). در کل، از نسل نو کیا اسپورتیج می توان به عنوان یک کراس اوور زیبا و اسپرت یاد کرد که نسبت به نسل پیشین چه از نظر طراحی و چه از نظر فنی، پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته و با توجه به سطح بالای امکانات یکی از گزینه ها در این بخش از بازار به حساب می آید.